28/10/16

"collaboratzione voluntària" NON "voluntary disclosure"

---
Cantu agradat a sos giornalistas e a sos polìticos a nàrrere  "voluntary disclosure", definidu "tèrmine tècnicu", no "inglesu"!
Semper sa gana de si mustrare modernos e internatzionales! Si tratat, in realidade, de su peus provintzialismu, chi, in prus, cuat su sentidu de s'espressione a su prus de sa gente chi no nde connoschet su valore.

In realidade si tratat de sa "collaboratzione voluntària" de chie at esportadu capitales a logu istràngiu e los cheret liberare dae su blocu, paghende una "sanatòria". Ite diat costare a cramare sas cosas cun unu nùmene prus craru?

— d. corràine

13/10/16

ITA "ciberbullismo", SRD "tziberbullismu"! NON "saiberbullismo/u"

---
Est sighende sena pasu su machine anglòmane, autocolonialista in italianu e in sardu, chi faghet nàrrere a giornalistas e polìticos [saiberbullismo], cando est giustu a nàrrere e a iscrìere "ciberbullismo" in italianu, e "tziberbullismu" in sardu.
De su restu, in italianu est "cibernetica", "ciberspazio", "cibernauta", etc.
E in sardu "tzibernètica", "tziberspàtziu", "tzibernàuta", etc.
---
d.corràine

28/09/16

"imparare a mannu" NO "imparare dae mannu"

---
In sardu est giustu a nàrrere e a iscrìere "imparare a mannu" (cun sa prepositzione «a») NO "imparare dae mannu", chi est unu calcu iscaradu dae s'italianu "imparare da grande", es.: sa limba sarda la so imparende a mannu; sa limba sarda la semus imparende a mannos.
Tocat a tènnere in contu su càmbiu dae singulare a plurale de "mannu", cunforma a su sugetu.

Gasi etotu "imparare a minore" NO "imparare dae minore", es.: sa limba sarda l'apo imparada a minore; sa limba sarda l'amus imparada a minores.
Tocat a tènnere in contu su càmbiu dae singulare a plurale de "minore", cunforma a su sugetu.
---
d.corràine

14/09/16

sambenadu: DESSÌ


---
Est craru chi, in belle totu sos sambenados chi cumintzant cun DE-, tenimus una prepositzione "de" chi definiat un'apartenèntzia a pessone (babbu o mama) o a logu (sartu, monte, etc. o bidda). A dolu mannu, su prus de sas bias custa prepositzione in su marcamentu —in s'anagrafe moderna, duncas—, l'ant iscrita atachende·la a su sambenadu beru, deformende·lu o istropiende·lu, minemende sa possibilidade de lu cumprèndere: Deledda, Dettori, Deidda, Delogu, Demonte, Deriu, etc.
Sa matessi cosa est capitada cun "Dessì", in ue, in realidade, sa "ì" diat èssere sa cuntratzione de -ii-  ("De Sii"), comente resurtat finas in documentos antigos: CSMB 185: sa parzone ipsoro k’auiant tenendo assa de Troodorio Gaza et ae s’atera parte ad Petru de Sii. E "Sii"? Diat èssere su resurtadu non nasalizadu de sa "n" de SINI, bidda de sa Marmidda in prov. de Aristanis. No est s'ùnicu sambenadu in ue, in s'iscritura, no est sinnada sa nasalizatzione, es.: "Pittau" chi benit dae "Pitãu" (dae "Pitanu" = Subustianu).
Duncas, "Dessì" diat èssere in su cumintzu "De Sini" (originàriu de Sini).
---
d.corraine

13/09/16

"safata" NON "vassoju"

---
In sardu tenimus sa paràula "safata" (s.f.) chi benit dae su catalanu "safata" (def. de su DCVB: Plat molt planer, de metall, per a portar dolços, licors o altra cosa fina). In sardu tenet su matessi valore de su catalanu, e currispondent a s'italianu "vassoio" e a su castiglianu "bandeja".
In carchi pronùntzia sarda locale, su faeddu est "salfata, sarfata".

Su faeddu catalanu benit dae s'àrabu "safaṭ" o tràmite su castiglianu "azafate",  dae s'àrabu ispànicu *assafáṭ, e custu dae s'àrabu clàssicu "safaṭ" 'canastillo'. In ispagnolu tenet su matessi valore, pagu prus o mancu: "Canastillo, bandeja o fuente con borde de poca altura, tejidos de mimbres o hechos de paja, oro, plata, latón, loza u otras materias, RAE".

Tando, sigomente tenimus giai unu faeddu oramai bene prantadu in sardu, sende chi benit dae su catalanu, non b'at bisòngiu perunu de impreare s'italianismu reghente "vassoju". Mègius  "safata".
---
d.corràine

03/09/16

"votare in su referendum" NON "votare a su referendum"

---
Sa prepositzione "in" l'impreanus in unas cantas ocasiones, mescamente pro inditare 'istadu in logu' (isto in Nùgoro, in Sardigna, in Europa) a cunfrontu de "a" chi ponimus pro inditare su 'motu a logu' (ando a Nùgoro, a Sardigna, a Europa). In custu (e in àteru!), su sardu est diferente dae s'italianu e dae àteras limbas. Ma finas pro inditare una cunditzione (semus in festa), tempus definidu (semus galu in istade, in maju essint sos frores), etc., ponimus "in".
Finas in sa frase de su «referendum», bi bolet sa prepositzione "in", ca "votare" inditat una cunditzione temporale chi rispondet a sa pregonta 'cando, in cale ocasione?'.
S'impreu de "a su" est unu calcu dae s'italianu "al". A dolu mannu!
---
d.corràine

08/08/16

"brundu" NON "biondu"

In sardu tenimus s'agetivu "brundu", dae s'isp. "
blondo, -a", derivadu dae su 
 fr."blond", de derivatzione non segura, forsis dae unu germànicu "*blund-", pro inditare unu colore intre grogu e tabachinu craru.
Difatis naramus finas "pilibrundu, -a" pro una pessone chi tenet pilos "brundos". E b'est finas su sambenadu "Brundu", comente testimòngiu de custu agetivu sardu.
Est craru, duncas, chi "biondu" est un'italianismu iscaradu, reghente, chi nde podimus fàghere a mancu 

29/07/16

"giùghere" VS "batire"

---
Narat "giùghere" chie dat una cosa a sa pessone chi ascurtat, es.: “si cheres, ti nche giugo su libru”.
Narat "batire" sa pessone chi pedit (e podet retzire) una cosa a un'àteru, es.: “a mi nche lu batis su libru?”. Sa risposta giusta de s'àteru est, es.: “Eja, ti nche lu giugo!”.
Su primu verbu, “giùghere” benit dae su latinu DUCERE, chi in italianu at dadu sa forma anticuada e literària “ducere” e, in verbos cumpostos, “-durre”, condurre, produrre, indurre, etc.
Su segundu benit, forsis, dae ADDUCERE, chi in sardu antigu est atestadu comente “batùghere”, chi in Bitzi e in Orune s'est reduidu a “bature”, chi diat resurtare s'ùnicu verbu cun desinèntzia in “-ure”!. In su prus de su sardu, in càmbiu, custu verbu est coladu a sa coniugatzione in “-ire”. E duncas tenimus “batire”.
---
d.corràine

27/07/16

"criare" VS "creare"

---
In sardu tenimus su verbu "criare", dae su latinu «creāre», pro inditare su cuntzetu de "fàghere s'ou" in sa pudda e àteros pugiones o "angiare" in àteros animales, es.: sas puddas como non bi sunt criende.  
B'at finas un'impreu befulanu o de minisprètziu de custu sentidu relatzionadu cun sos pugiones o animale, es.: su diàulu chi t'at criadu!; su santu chi t'at criadu!

Acuntesset finas chi in poesia apant impreadu "criare" in su sentidu nèutru de "originare, fàghere nàschere", es.: Deus at criadu su mundu.
Ma nos paret un'impreu non proponìbile modernamente.


B'at derivados chi torrant a su matessi sentidu:

cria (s.f.), "atzione de criare"
criòngiu (s.m.), "atzione de criare" 

criongiana (ag.), "pudda chi faghet oos meda".
 
Est craru chi, duncas, non podimus impreare custu verbu pro su sentidu astratu e cultu de "fàghere una cosa noa", "fundare, originare, istituire", in ue est prus adatu su cultismu "creare", es.: su Guvernu sardu at creadu un'Agentzia pro su turismu locale; Deus at creadu su mundu.
Sena contare chi, si non nos agradat "creare", podimus impreare "formare", "istituire", "sestare", "cuncordare", etc.

Finas in s'ispagnolu b'at "criar" VS "crear".
In italianu tenimus "creare" in su sentidu de "originare, fàghere una cosa noa, istituire". In antigòriu teniat sa forma "criare". 
---
d.corràine

26/07/16

"nemos, perunu/a" NON "nessunu/a"

---
In ita., nessuno podet èssere pronùmene o agetivu indefinidu. In su protzessu de autoitalianizzazione sena frenos de su sardu, s'italianismu reghente "nessuno" est binchende su sardu e nch'est cantzellende perunu e nemos:
- perunu, ag., es.: non b'at isperu perunu o ... perunu isperu «non c'è nessuna speranza o ... speranza alcuna». NO est giustu non b'at nessunu isperu.
- nemos, pr., es.: a iscola non b'at bènnidu nemos, ca at frocadu meda «a scuola non è venuto nessuno, perché è nevicato molto». NO est giustu non b'at bènnidu nessunu ...

Su faeddu «perunu» est un'italianismu antigu (dae su lat. «vēre ūnus» “unu ebbia a beru” = "perunu"),  chi oramai est intradu in manera funtzionale in sa limba; «nessunu» est un'interferèntzia reghente chi arriscat de nche catzare paràulas patrimoniales che a nemos (dae su lat.) e finas su prèstidu antigu perunu/a.
---
d.corràine

"pregontare" vs "pedire"

---
Naramus e iscriimus "pregontare" pro ischire, es: pregontare [pro ischire] ite ora est;
"pedire" pro otènnere, es.:  pedire [pro otènnere] una tassa de abba; pedire [pro otènnere] perdonu, etc.
---
d.corràine

25/07/16

impreu de sa lìtera “j”

---
Comente resurtat in su puntu 4.2.13 de sas Normas LSC, «Semiconsonante prepalatale -j-», sa semicunsonante prepaladale -j- cheret posta in positzione interna de sa paràula e delìmitat su cumintzu de una sìllaba, es.: ma-ju, mas-sa-ju, ra-ju, ru-ju, pre-ju, etc. Su tonu de sa paràula ruet semper in sa vocale chi pretzedet sa “j”, si no est chi ruet in s'ùrtima vocale e cheret sinnada graficamente: a-jò.
A bias, p. es. in nùmenes geogràficos, podet èssere presente in cumintzu de paràula, es.: Jugoslàvia.
In sos àteros casos, si tratat semper de sa vocale “i”: aia, aiant, etc, chi cheret atzentada “graficamente” (cun su sìmbulu de s'atzentu grae `) cando su tonu ruet in sa tertzùrtima vocale, es.: aìamus, etc.. Duncas, non faghet a iscrìere in custa manera sas boghes de su verbu “àere”: aja, ajant, ajamus, etc., ca, iscritas gosi, si diant dèvere lèghere 'aja, 'ajant, 'ajamus, etc., cun su tonu in sa vocale chi pretzedet sa “j” (comente amus naradu in antis), chi no est giustu.
---
d.corràine

13/07/16

"vida" VS "bida"

---
Iscriimus "vida" (s.f.) che a totu sos faeddos chi cumintzant in v- ca sunt  paràulas de intrada reghente in sardu* e non derivant deretas dae su latinu o benint dae àteras limbas: violinu, violèntzia, vacàntzia, venidore, vocabulàriu, voluntade, ventana, etc.
Iscriimus "bida" (part. pass. de «bìdere») che a àteras paràulas de derivatzione direta latina chi cumintzaiant in V- o B-:  bentu, binu, bòlere, boghe, bigru, begru, bighinu, bacabarba, buca, etc. , e, in sa pronùntzia de sas biddas setentrionales podent pèrdere sa b- si sunt pretzèdidas dae paràulas chi agabbant in vocale, comente "su (b)entu", "su (b)inu", "sa (b)oghe", etc.

* bide in custu blog sa nota > "b-" o "v-" in cumintzu de paràula
---
d.corràine

08/07/16

"comente" VS "che"

---
A s'avèrbiu s'italianu "come", currispondet in sardu s'avèrbiu:

1) «Che»
— in propositziones cumparativas chi istabilint unu paragone de assimìgiu o de identidade.

a) Tenet su sentidu de "in manera de..." o "in assimìgiu de...", in ue su primu elementu est un'agetivu, unu verbu, unu sustantivu, e su segundu unu sustantivu o unu pronùmene:
• es.: "traballat che (= in manera de) iscrau"
• es.: "est bellu che (= in assimìgiu de) sole"
• es.: "est nieddu che (= in assimìgiu de) pighe"
• es.: "est tundu che (= in assimìgiu de) botza"
• es.: "est òmine che (= in assimìgiu de) a tie"

«Che» cheret sa prep. «a» cando est sighidu dae:
- a unu nùmene pròpiu, es.: "est garbosu che a Pedru";
- dae unu pronùmene, es.: "ses artu che a issu"
- dae unu nùmene de parentela (mama, babbu, sorre, frade, sorrestra, fradile, giaja, giaju, etc.), es.: "ses tundu che a frade meu"
- dae unu segundu tèrmine pretzèdidu dae un'artìculu,  es.: "domo tua est arta che a sa turre de crèsia", "tue pares forte che a unu trau".

b) Tenet su sentidu de "est su matessi de..." e est sighidu dae sa prep. «a»:
• es.: "a no iscrìere una punta de billete est che a nche l'ismentigare"
• es.: "pro issu, s'iscola est che a ùmprere una padedda istampada"
• es.: "at fatu a conca sua, che chi esseret su mere"

2) «Comente»
— in propositziones cumparativas = : "de su chi...", es.: "est peus de comente pessaia"
— in currelatzione cun "gosi", es.: "ti prefèrgio gosi comente ses"
— in proportziones, es.: "A istat a B, comente C istat a D"
— in propositziones interrogativas o esclamativas, es.: "comente istas?", "comente est acuntèssidu?", "ma comente ti permitis de m'abboghinare!"
— chi introduit unu cumplementu predicativu o un'apositzione = "in calidade de... " o "in sa funtzione de...", "in cantu...", es.: "comente (=in sa funtzione de) segretàriu (MAI "che a segretàriu...") ant postu a Antoni P... (MAI "che a segretàriu..."); "comente (=in sa funtzione de) presidente (MAI "che a presidente...")de custa iscuadra ti so cunvochende pro sa partida de domìniga".
---
d.corràine

06/07/16

"padente" NON "buscu, foresta"

---
In totu su sardu tenimus "padente" (padenti, patente), chi inditat una cantidade manna àrbores, in unu tretu de su sartu. Benit dae su latinu "patens -entis", p. pres. de "patēre" ‘èssere abertu o manifestu’.

Duncas, est mègius a pònnere custa paràula chi est patrimoniale e non s'italianismu reghente "boscu, buscu, foresta", es.: "in bidda tenimus unu padente mannu a beru".

Però, s'agetivu de "padente" est su cultismu "forestale".

Duncas:
— Ente de sos Padentes Sardos NO Ente de sas Forestas Sardas
— Ente de sos Padentes de Sardigna NO Ente de sas Forestas de Sardigna
— Ente Sardu de sos Padentes NO Ente Sardu de sas Forestas
— Ente Padentes NO Ente Forestas
— Agentzia Padentes NO Agentzia Forestas

Ma est giustu:
— Ente Forestale Sardu
— sas Guàrdias Forestales Sardas 
— sos Forestales

Chi b'apat diferèntzia intre sustantivu e agetivu est normale in totu sas limbas, ca non semper sos agetivos sunt "derivados" dae su sustantivu de base, ma sunt cultismos leados e addatados dae su latinu o dae su gregu.
---
d.corràine

05/07/16

retzire, retzida NON ricevere, ricevuta

---
In sardu tenimus su faeddu "retzida" pro inditare su fògiu chi nos dat unu butegheri o un'ente cando pagamus cosa o presentamus una dimanda, es.: "apo comporadu unu televisore e m'ant dadu sa retzida". E su verbu pro inditare s'atzione est "retzire". Ambas paràulas benint (non dae pagu tempus!) dae s'italianu "ricevere", adatadu in sardu in "recivere", "recire", "retzire".
Duncas, non b'at bisòngiu de impreare sos italianismos reghentes "ricevere" e "ricevuta".
----
d. corràine

01/07/16

"chentina" NON "chentinaja o chentinaju"

---
In sardu tenimus, prantada bene in sa limba, sa paràula «chentina» pro inditare una cantidade de pessones o cosas chi arribbat a 100 pagu prus o mancu: es.: "In pratza de crèsia oe b'at una chentina de pessones", "Sos cuncurrentes in su Prèmiu de Literadura sunt una chentina".

Duncas, "una chentinaja" o "unu chentinaju" sunt italianismos inùtiles.

— d. corràine

25/05/16

"aguale" NO "uguale"

In sardu, pro inditare una pessone o cosa chi est totuna cun un'àtera, tenimus "aguale", dae su tosc. ant. "aguale", dae su lat. «aequāle(m)» “aguale”.
In italianu, "aguale" esistit galu como (comente paràula disusiada) ma cheret nàrrere "ora, adesso, in questo momento". Comente in su gadduresu e corsicanu "avali", cun su matessi sentidu.
Cun su sentidu de s'talianu "ancora", in sardu tenimus s'avèrbiu "galu", semper derivadu dae s'italianu antigu "aguale", es.: frade meu no est galu arribbadu.
Pro inditare su cuntzetu  de “unito, senza ineguaglianze” de su sardu "aguale", in italianu modernu tenimus "uguale" (e "eguale" prus pagu frecuente), semper dae su lat. «aequāle(m)», der. de «aequum» “unito, senza ineguaglianze”.
Duncas, in sardu, est mègius a iscrìere e nàrrere s'agetivu "aguale" e non s'italianismu reghente "uguale". Su verbu chi currisposndet a "aguale" est "agualare".

—Diegu Corràine

10/03/16

"assistèntzia clientes", "servìtziu clientes" NON "customer service"

---
Acuntesset, telefonende a un'ente o a un'impresa, chi rispondat una boghe registrada narende "il customer service è a disposizione del pubblico dalle ore 9 alle 13" e sim.

Est una mania a nàrrere in inglesu su chi in italianu est "assistenza clienti" o "servizio clienti", in ispa. "servicio de atención al cliente" o "servicio al cliente", in fra. "service client".

In sardu, pro no èssere autocolonialistas, podimus nàrrere e iscrìere "assistèntzia clientes", "servìtziu clientes". 

—d.corràine

01/03/16

"tzitade, provìntzia" NON "citade, provìncia"

---
Acuntesset semper de prus de lèghere in sos chirros de Casteddu "citadi, provìncia". Est una faddina, ca totu sos addatamentos dae -ce-, ci- de s'italianu si càmbiant in -tze-, -tzi-, finas in Casteddu. E non dae pagu tempus.

De su restu, bastat a lèghere sas avertèntzias chi Porru ponet in su cumintzu de su Ditzionàriu suo de su 1832:
"Il Ce Ci de' Sardi ha per lo più la medesima pronunzia italiana sonante ed aspirata, così in cena, cintura ec. In molte altre voci poi, come in cella, cittadi ec. ha il suono dello z italiano gagliardo, ma per evitare qualunque equivoco, ho creduto dover comprendere nel nostro alfabeto il ç francese pronunziandolo come z gagliardo. Onde si scriverà çella, çittadinu, çivili, deçenti, suççediri ec. e si pronunzierà zella, zittadinu, zivìli, dezenti, suzzediri."

In su Ditzionàriu suo, b'at àteros faeddos cun ç, comente "çittadi", "provinçia". Como, sighende sos inditos de Porru, diat tocare a iscrìere "tzella, tzitadinu, tzivili, detzenti, sutzèdiri, tzitadi, provìntzia", etc. NON "cella, citadinu, civili, decenti, sucèdiri, tzitadi, provìncia", etc.

In sas variedades meridionales, tenent pronùntzia palatale ce-, ci- (comente in "cena, cintura", comente naraiat Porru!) sos faeddos  chi benint dae latinu CE-, CI-: cena, ciliru, centu, cibudda, etc.

—d.corràine

"pro prima cosa" NO "in antis de totu"

---
In sardu tenimus giai una loc. averb. pro s'ita. "anzitutto": "pro prima cosa".
Duncas non b'at bisòngiu de su calcu "in antis de totu": "pro prima cosa tocat a faeddare sa limba, pustis a l'iscrìere"

—d.corràine

22/02/16

"amoradu,-a, amorare" NON "fidantzadu,-a, fidantzare"

---
In sitos in ue cadaunu iscriet in sardu, acuntesset de lèghere "fidanzadu o fidantzadu" o "fidanzare o fidantzare" pro inditare pessones chi non sunt galu cojuadas! Si tratat de duos italianismos iscarados.

In sardu tenimus "amoradu,-a, amorare" e duncas non b'at bisòngiu de impreare faeddos istràngios.

—d.corràine

"numenare" VS "nominare"

---
Pro ammentare o faeddare de una pessone, naramus "numenare", faeddu de derivatzione populare: "a Antoni semus dae meda sena lu bìdere, ma l'amus numenadu pròpiu eris".

Pro elèghere una pessone a un'incàrrigu, naramus "nominare", de derivatzione culta: "dae una chida m'ant nominadu presidente".

—d.corràine

17/02/16

"in s'ìnteri" VS "cando chi"

---
S'ita. "mentre" (cong.) podet tènnere:
1) valore temporale = "intanto che".
In sardu ponimus «in s'interi»: 'siamo usciti mentre iniziava a piovere > 'semus essidos, in s'interi chi fiat cumintzende a pròere';

2). valore aversativu = "invece".
In sardu ponimus «cando chi»: 'gioca sempre, mentre dovrebbe studiare' > 'est semper gioghende, cando chi diat dèvere istudiare'.

—d.corràine

09/02/16

"magra, taca, mantza" NON "macchia"

---
In sardu tenimus sos faeddos "magra" (mal°a, maxa, maja, marca, marga, mraga, etc.) [dae lat. 'macŭla'], "taca" [dae cat. 'taca'], "mantza" [dae cast. 'mancha']. Duncas, non b'at bisòngiu de nàrrere o iscrìere s'ita. "macchia", comente, a dolu mannu, nos est acuntessende de bìdere urtimamente.

Gasi etotu, su nùmene de su logu de Ispagna "Mancha" (chi non benit dae su latinu 'macŭla'), adatadu a su sardu dat semper "Mantza", non "Màntzia", chi est un'adatamentu dae s'ita. "Mancia", in ue, però, sa "i" est ortogràfica ebbia, pro trascrìere la pronùntzia castigliana e non pronuntziare "Manca".

—d.corràine

23/01/16

P&R: "In ue cheret postu s'atzentu gràficu?"

---
Totu sas paràulas tenent una vocale in ue ruet su tonu de sa boghe. Costumamus a lu sinnare graficamente cun su sìmbulu de "grae" (à, è, ì, ò, ù).

• Non ponimus custu sìmbulu de atzentu:

— in sas paràulas in ue su tonu ruet in sa penùrtima vocale: ando, andas, andat, andamus, andades, andant, etc.

— in sas paràulas cun una vocale ebbia, es.: te, si, su, lu, bi, etc.

• Lu ponimus in:

1) sas paràulas cun prus de una vocale, in ue su tonu ruet in s'ùrtima vocale. A su sòlitu paràulas istràngias: tribù, caribù, cafè, etc.

2) sas paràulas in ue su tonu ruet in sa tertzùrtima vocale: òmine, fèmina, istòria, aìamus, aìais, sighìamus, paràula, càntigu, àsiu, àinu, aìais, aìamus, etc.

In paràulas ligadas cun partìculas enclìticas (duncas, comente chi siant una paràula ebbia, foneticamente), custas paràulas mantenent s'àtzentu gràficu in sa tertzùrtima:

—cando est sighida dae una enclìtica ebbia, es.: màndiga·lu, àrtzia·lu, etc. (chi, duncas, tenet giai s'atzentu gràficu cando sunt a sa sola). Ma non cheret postu in, es.: lea·lu, leade·lu (ca giai no lu tenent cando sunt a sa sola).

—cando  est sighida dae duas o tres enclìticas, es.: màndiga·nche·lu. In custos casos, b'at duos atzentos tònicos, unu printzipale in su "nche" (ma no l'iscriimus, ca sa vocale sua est in sa penùrtima positzione) e unu segundàriu in sa "a" de "màndiga" (e duncas l'iscriimus).

In pràtica, s'atzentu gràficu cheret semper postu —cando li tocat—, siat cando si tratat de faeddos a sa sola, siat cando custos sunt in cumpangia de partìculas enclìticas.

Sa "j" non contat comente vocale. Duncas, non bi cheret s'atzentu in, ca tenent su tonu in sa penùrtima vocale: massaju, operaju, notaju, benzinaju, ruju, etc.
—d.corràine

16/01/16

"ferta" NON "ferida"

---
Si nos segamus cun unu leputzu, nos faghimus una "ferta". Su faeddu benit dae su verbu "fèrrere" (dae su lat. FERIRE), chi tenet "fertu" comente partitzìpiu passadu.
Duncas, "ferida" est unu italianismu, chi podimus fàghere a mancu de nàrrere e iscrìere.
—d.corràine

13/01/16

"chimbe annos a como" NON "chimbe annos faghet"

---
Acuntesset de lèghere semper de prus in web espressiones comente "chimbe annos faghet", cun su verbu "fàghere", chi non sunt àteru si non su calcu dae s'italianu "cinque anni fa".
In sardu, su giustu est s'impreu de s'avèrbiu "como" o de sa locutzione averbiale "a como", postu in dae in antis o a pustis de s'inditu temporale, es.: "nos semus connotos duos annos (a) como" o "nos semus connotos (a) como duos annos".
—d.corràine

12/01/16

"frùtora" NON "fruta"

---
In sardu tenimus su faeddu  "frùtora" (finas "frùture, frùtura") dae su lat. «*fructŏra", pro inditare totus sos frutos chi podimus mandigare, es.: "m'agradat meda sa frùtora", "ponide·mi unu chilu de cussa frùtora", etc.

Duncas non tenet sentidu de nàrrere o iscrìere 'fruta', chi est un'italianismi ebbia.
—d.corràine 

08/01/16

"limba materna" VS "limba mama"

---
In sos ùrtimos annos nos est capitadu de lèghere "limba mama" pro inditare sa limba natzionale nostra. In sas ùrtimas dies, amus lèghidu "missa in limba mama".
In sardu est giustu a nàrrere "limba materna" si li cherimus dare su sentidu de s'ita. "lingua materna", de su fra. "langue maternelle", de s'isp. "lengua materna", de su cat. "llengua materna".

De seguru, sa locutzione "limba mama" est su calcu de s'ita. "lingua madre" (chi a dolu mannu leghimus a s'ispissu, ma est una faddina), tradutzione mala de s'ing. "mother language", chi, però (contra a s'aparèntzia) currispondet a "limba materna" e no a "limba mama", comente diat pàrrere (mother=mama, language=limba).

In realidade, "limba mama" est giustu, ma pro inditare sa limba dae ue su sardu, su frantzesu, s'italianu, etc. sunt derivadas, es.: "su latinu est sa limba mama nostra". Pro nois e sos àteros chi amus numenadu, duncas, sa "limba mama" est su LATINU. Difatis, finas in italianu esistint ambas locutziones ma cun valores diferentes: "lingua materna" VS "lingua madre".

Tando, cumbenit a nàrrere, si b'at bisòngiu, "libros in limba materna, missa in limba materna" o "libros in sardu, missa in sardu" ma NON "libros in limba mama, missa in limba mama". Gasi etotu, est giustu "die internatzionale de sa limba materna" e NON "die internatzionale de sa limba mama".
—d.corràine

.............................................................................................

• Diegu Corràine [dsc], moderadore e redatore.

.............................................................................................

INCARCA IN SU FAEDDU CHI T'INTERESSAT! Si cheres imparare a praticare sa LSC, inoghe ti podimus agiuare. Pro fàghere pregontas, ma finas pro currègere faddinas chi podimus fàghere finas nois, iscrie a: limbasardacomuna@gmail.com

Amus pessadu chi pro sos amigos chi cherent megiorare s'ortografia de sa LSC, cumbenit a tènnere un'ispàtziu che a custu in ue podimus pònnere AVERTÈNTZIAS in manera istàbile, a disponimentu de totus, pro: dare cussìgios, rispòndere a pregontas, currègere isbàllios.

LSC > Delìbera numb. 6/14 de su 18 de abrile de su 2006, su Guvernu sardu aprovat sas normas de sa Limba sarda comuna>Limba Sarda Comuna